Η ”πανδημία” των αθλητικών κακώσεων

Η συμμετοχή του παγκόσμιου πληθυσμού σε διάφορες αθλητικές δραστηριότητες έχει αυξηθεί  εντυπωσιακά τις τελευταίες δεκαετίες. Οι τραυματισμοί που αφορούν αθλητές είτε περιστασιακά, είτε ερασιτεχνικά, είτε επαγγελματικά ονομάζονται αθλητικές κακώσεις. Στην πραγματικότητα αφορούν κι ανθρώπους της καθημερινότητας σε οποιαδήποτε άτυχη στιγμή τους. Η αθλητική ορολογία της ελληνικής γλώσσας περιλαμβάνει αρκετά δάνεια από την λατινική, αγγλική και γαλλική γλώσσα. Το γεγονός  αυτό έχει αφήσει ίχνη όχι μόνο στη λεγόμενη αθλητική γλώσσα αλλά και στον τρόπο με τον οποίο καταγράφονται  ιατρικές ορολογίες στα σύγχρονα συγγράμματα της ορθοπαιδικής χειρουργικής.

Συχνά συναντάται το γόνατο του άλτη (τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα), ο αγκώνας του τενίστα (έξω επικονδυλίτιδα), ο αγκώνας του golfer (έσω επικονδυλίτιδα), ο αντίχειρας του skier ή του τερματοφύλακα (ρήξη του ωλένιου πλάγιου συνδέσμου), το σύνδρομο των ριπτών, ακοντιστών ή σφαιροβόλων (υπακρωμιακή προστριβή), το κάταγμα του snowboarder (κάταγμα αστράγαλου), το κάταγμα του boxer (υποκεφαλικό κάταγμα μετακάρπιων οστών).

Ποιος είναι λοιπόν ο κατάλληλος ιατρός για τις άνωθι  αθλητικές κακώσεις; Ο αθλητίατρος ή ο αθλίατρος; Ο σωστός τύπος είναι αθλητίατρος διότι πρόκειται για σύνθετο από τις λέξεις αθλητής και ιατρός. Στην Ελλάδα δυστυχώς η ειδικότητα της αθλητιατρικής δεν υπάρχει, ο καταλληλότερος ιατρός λοιπόν είναι ο ορθοπαιδικός χειρουργός με εξειδίκευση στις αθλητικές κακώσεις μιας και η πλειονότητα αυτών αφορούν το μυοσκελετικό σύστημα.

Η πολυπλοκότητα και η διαφορετικότητα των αθλημάτων δημιουργούν ένα προφίλ που διαφέρει από άθλημα σε άθλημα. Οι υπερβολικές απαιτήσεις για επιδόσεις υψηλού επιπέδου ιδίως των επαγγελματιών αυξάνουν τον κίνδυνο κακώσεων. Οι παράγοντες τραυματισμού εξαρτώνται άμεσα από το είδος του αθλήματος, τη διάρκεια προετοιμασίας, το φύλο, την ηλικία και σαφέστατα τις προσωπικές ιδιαιτερότητες του κάθε αθλητή.

Σύμφωνα με παγκόσμιες στατιστικές μελέτες το πιο ευπαθές σημείο είναι η άρθρωση του γόνατος. Ακολουθεί η ποδοκνημική άρθρωση ενώ μόλις το 10% των τραυματισμών αφορά την σπονδυλική στήλη. Φυσικά δεν αποτελούν αμελητέες μονάδες και οι εξωορθοπαιδικοί τραυματισμοί όπως οι κακώσεις κεφαλής (κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις- διάσειση), κακώσεις νωτιαίου μυελού, θλαστικά τραύματα τριχωτού κεφαλής, προσώπου, κακώσεις οφθαλμών και ώτων, έως και αιφνίδια καρδιακά επεισόδια (έμφραγμα του μυοκαρδίου, ανακοπή).

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ

Συγκεκριμένα στο ποδόσφαιρο, τον βασιλιά των σπορ, μόνο στην Ευρώπη υπάρχουν 20.000.000 εγγεγραμμένοι με δελτίο αθλητές. Το 41% των τραυματισμών τους οφείλεται σε άμεση πλήξη, το 59% σε ατομικά λάθη. 85% των τραυματισμών αφορούν το κάτω άκρο με κύριο τη θλάση του τετρακέφαλου μηριαίου. Όσον αφορά τις κακώσεις των συνδέσμων ένας στους δύο ποδοσφαιριστές θα παρουσιάσει συνδεσμική βλάβη στο γόνατο (ρήξη πρόσθιου χιαστού, ρήξη έσω πλάγιου σύνδεσμου).

Οι δρομείς ταχύτητας και μεγάλων αποστάσεων μετρούν περίπου το 50% των τραυματισμών τους στο γόνατο.

Το ski και το snowboard αριθμούν πάνω από 200εκ. αθλητές παγκοσμίως με κύριο τραυματισμό στο ski το γόνατο ενώ στο snowboard το άνω άκρο.

Η χειροσφαίριση είμαι ένα από τα ολυμπιακά αθλήματα με το υψηλότερο ρίσκο ή κίνδυνο τραυματισμού. Με αριθμούς αναφέρονται περίπου 108 τραυματισμοί ανά 1000 ώρες παιχνιδιού ή 1,5 τραυματίας ανά αγώνα!

Η καλαθοσφαίρηση δεν είναι τυχαίο ότι είναι ένα από τα πρωτοπόρα σε τραυματισμούς αθλήματα. Μισό εκατομμύριο αθλητές θα επισκεφθούν ιατρό σε ένα χρόνο. Πιο κοινή  κάκωση το διάστρεμμα της ποδοκνημικής, θλάσεις – κατάγματα δακτύλων και κακώσεις γόνατος με κύρια τη ρήξη του πρόσθιου χιαστού.

Η ενόργανη γυμναστική που αντιπροσωπεύεται με ποσοστό 75% από γυναίκες έχει ως κύριες κακώσεις – τραυματισμούς τα κάτω άκρα (70%) και το υπόλοιπο (30%) από τραυματισμούς άνω άκρων, κακώσεων οσφυϊκής χώρας και λεκάνης.

Η κολύμβηση που συνιστάται από πολλούς ιατρούς για αποκατάσταση δείχνει να έχει τους λιγότερους τραυματίες με μόλις 4 τραυματίες ανά 1000 ώρες κολύμβησης. Συχνότερος τραυματισμός η άρθρωση του ώμου μιας και κατά μέσο όρο ένας κολυμβητής θα κάνει περίπου 2,5 χιλιάδες ανοίγματα (9μίλια).

Η πετοσφαίρηση  παρουσιάζει σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά τραυματισμών σε σχέση με το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Το διάστρεμμα της ποδοκνημικής άρθρωσης έχει τη μερίδα του λέοντος και ακολουθούν οι τραυματισμοί στο γόνατο, τα δάκτυλα, τον καρπό και τον ώμο.

Η αντιμετώπιση και θεραπεία των αθλητικών κακώσεων που δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική θεραπεία γίνεται χειρουργικά. Εφαρμόζουμε σύγχρονες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας  για τη μείωση του χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο καθώς επίσης και την άμεση  επάνοδο στις αθλητικές δραστηριότητες.

Η σωστή επιλογή αθλήματος όπως και η συνετή προετοιμασία σε όλους τομείς από τη διατροφή, την ενδυνάμωση και την αντοχή καθιστούν ένα προφίλ αθλητή με λιγότερες πιθανότητες τραυματισμού. Το ζητούμενο στην άσκηση είναι να αθλούμαστε με ασφάλεια. Είναι σαφώς καλύτερο να προλαμβάνει κανείς παρά να θεραπεύει. Αν αυτό δε συμβεί, παρά τους προληπτικούς παράγοντες είμαστε έτοιμοι, εξειδικευμένοι στο αντικείμενο να διαγνώσουμε και να αντιμετωπίσουμε την άτυχη στιγμή σας με επιτυχία για ταχεία ανάρρωση!